Global GastroEkonomi Zirvesi, TURYİD öncülüğünde bu yıl beşinci kez 8 Ekim 2025’te Atatürk Kültür Merkezi’nde (AKM) gerçekleştirildi. “Kesişme Noktası” temasıyla düzenlenen zirve, gastronomi dünyasının lider isimlerini, yatırımcılarını, akademisyenleri ve sanatçıları bir araya getirdi. Zirvede gastronominin iklim krizi, sürdürülebilirlik, mavi ekonomi, yeşil sosyo-ekonomi ve kültürel diplomasiyle kesişen yönleri masaya yatırıldı.
TURYİD Yönetim Kurulu Başkanı Kaya Demirer ve TURYİD Zirve Komitesi Başkanı Ebru Koralı’nın ev sahipliği yaptığı etkinlik, gastronomi sektörünün geleceğine yön verecek önemli fikirlerin paylaşıldığı bir platforma dönüştü.
Gastronomi, Küresel Bir Ekonomi Gücüne Dönüştü
Açılış konuşmasında Kaya Demirer, gastronominin artık yalnızca bir keyif alanı değil, milyarlarca dolarlık bir ekonomiyi yöneten stratejik bir sektör haline geldiğini vurguladı.
“Coğrafya kaderdir derler; evet, ama gastronomi açısından bu kader aynı zamanda bir fırsattır” diyen Demirer, Anadolu’nun zengin ürün çeşitliliğinin, Akdeniz’in zeytinyağının, Karadeniz’in balığının ve Mezopotamya’nın buğdayının bu kültürün temeli olduğunu belirtti.
Demirer konuşmasında, gastronominin artık yalnızca tabaklarda değil, tarlada, denizde, pazarda, kültürde ve politikada şekillendiğini ifade etti.
İklim Krizi Sofralarımıza Yansıyor: “Yarın Ne Yetiştirebileceğiz?”
Kaya Demirer, gastronominin geleceğini tehdit eden en önemli faktörün iklim krizi olduğunu belirterek, Türkiye’nin son 25 yılda 2,23°C’lik sıcaklık artışıyla Avrupa’nın en hızlı ısınan ülkelerinden biri haline geldiğini söyledi.
Demirer, “Artık ‘Yarın ne yiyeceğiz?’ değil, ‘Yarın neyi yetiştirebileceğiz?’ sorusunu sormalıyız. Tarım 4.0 teknolojileri, döngüsel ekonomi ve su yönetimiyle mutfaktan tarlaya uzanan bütünsel bir dönüşüm başlatmak zorundayız.” ifadelerini kullandı.
Gastronomi Turizmi 1,1 Trilyon Dolarlık Dev Bir Ekonomi
Global GastroEkonomi Zirvesi’nde konuşulan en dikkat çekici konulardan biri de gastronomi turizminin büyüklüğü oldu. Demirer, dünya genelinde gastronomi turizminin 1,1 trilyon dolarlık bir hacme ulaştığını, yiyecek-içecek sektörünün toplam büyüklüğünün ise 3 trilyon doları aştığını açıkladı.
Türkiye’de sektörün 900 milyar TL seviyesinde olduğunu, 2 milyona yakın kişiye istihdam sağladığını belirtti. TURYİD bünyesindeki 350 markanın 3 bini aşkın şubede 150 binden fazla çalışanla yılda 200 milyondan fazla ziyaretçiye hizmet verdiğini söyledi.
Demirer ayrıca, “İyi tarım olmadan iyi gastronomi olmaz. Üreticiye destek verilmeden mutfaklarımız gelişemez. Sürdürülebilir gastronomi, çevresel denge kadar adil gelir dağılımını da gerektiriyor” dedi.
Yeni Çağ: Tüketiciden Türeticiye Geçiş Dönemi
Demirer konuşmasında “Yeni çağ, türetici çağı” diyerek, artık sadece tüketici değil, tercihleriyle sistemi dönüştüren bir kullanıcı profili olduğunu vurguladı.
Menüdeki ürünün kaynağını sorgulayan, yerel üreticiyi destekleyen, atık politikalarına dikkat eden herkesin “türetici” olarak sektörde dönüşüm yarattığını ifade etti.
Bu farkındalık arttıkça gastronomi sektörünün yeni bir dengeye oturduğunu belirten Demirer, “Artık müşteriler değil, dönüşüm ortaklarımız var” dedi.
Gastronomide Adil Gelir Dağılımı ve Bahşiş Yasası
Sürdürülebilir gastronominin sadece doğayı değil, işletmeleri de kapsadığını belirten Demirer, “Nasıl ki mutfakta sürdürülebilirlik tarladan başlıyorsa, sektörde sürdürülebilirlik de işletmelerin ekonomik temelleriyle başlar” dedi.
Bu bağlamda Bahşiş Yasası’nın önemine değinen Demirer, “Bugün sektörde yalnızca bahşişlerin kayıt dışı kalması nedeniyle yılda yaklaşık 100 milyar TL’lik kayıp yaşanıyor. Bu kaynağın şeffaflaşması ve emeğe doğrudan yansıması için servis ücretinin hesaplara dâhil edilmesi şart” açıklamasında bulundu.
5. Global GastroEkonomi Zirvesi’nde “Gazze İçin Birlikteyiz” Mesajı
Global GastroEkonomi Zirvesi sadece ekonomi ve sürdürülebilirlik ekseninde değil, insani değerler ve toplumsal dayanışma açısından da dikkat çekici bir platform sundu. Zirvenin öne çıkan oturumlarından biri, “Sınırların Ötesinde: İnsanlık İçin, Gazze İçin Birlikteyiz” başlıklı panel oldu.
Panelde Gastronomi Uzmanı Dr. Ece Edil Akman ve Şef Murat Deniz Temel, TURYİD ve World Central Kitchen (WCK) iş birliğiyle yürütülen dayanışma projelerini anlattı. Gazze halkına ulaştırılan insani yardımlar, yerel kalkınma girişimleri ve gastronominin bir “dayanışma dili” olarak nasıl dönüştürücü bir güç haline geldiği vurgulandı.
Dr. Ece Edil Akman,
“Gazze’de şu anda günde 500 bin adet yemek dağıtıyoruz, hedefimiz bu sayıyı 1 milyona çıkarmak. WCK, gittiği her bölgede yerel üreticiyi destekleyen, toplumu güçlendiren bir yapı oluşturuyor. Biz, savaşların değil, paylaşılan sofraların konuşulmasını istiyoruz.”
dedi.
Şef Murat Deniz Temel ise,
“TURYİD öncülüğünde Gazze’ye destek için bir bağış kampanyası başlatacağız. 80 restoranda 100 bin dolarlık bağış hedefimiz var. Bu sadece bir yardım değil; insanlık adına bir sorumluluk.”
ifadelerini kullandı.
Zirve boyunca bu tür oturumlar, gastronominin toplumsal etki yaratma ve barışa katkı sunma potansiyelini bir kez daha gözler önüne serdi.
5. Global GastroEkonomi Zirvesi’nde Uluslararası Katılım ve Fikir Paylaşımı
Zirvede Türkiye’den ve dünyadan birçok değerli isim yer aldı. Katılımcılar arasında İstanbul Ticaret Odası Başkanı Şekib Avdagiç, Michelin yıldızlı şef Ivan Brehm, yazar Aslıhan Koruyan Sabancı, gastronomi uzmanı Levon Bağış, ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin, Terroir Hospitality kurucusu Arlene Stein ve Metro Türkiye Meyve & Sebze Kategori Müdürü Birol Uluşan gibi isimler bulunuyordu.
Üç oturum boyunca yapılan konuşmalarda, geleceğin mutfaklarından deniz yaşamının korunmasına, coğrafi işaretli ürünlerden yeşil sosyo-ekonomiye kadar birçok konu ele alındı.
Zirve, gastronomi dünyasında sürdürülebilirlik, kültürel diplomasi ve ekonomik kalkınma ekseninde yeni iş birliklerinin önünü açtı.
Benzer içerikler için tıklayın.
