Auburn Üniversitesi’nden bir grup grafik tasarım öğrencisi, çevresel farkındalık yaratmak için alışılmadık bir yönteme başvurdu: ekmek mayası ve UV ışığıyla hazırladıkları biyobaskı iklim krizi posterleri ile iklim krizine dikkat çektiler.
“Climate Chronicles: Images of Yesterday, Today, and Tomorrow” (İklim Günlükleri: Dün, Bugün ve Yarından Görüntüler) adlı proje, geleneksel baskı tekniklerinin dışında doğayla etkileşimli bir yöntemle üretildi.
Ekmek Mayası Sanatına Dönüşüyor: Mikografi Tekniğiyle Üretilen Posterler
Öğrenciler, mikrografi adı verilen, analog fotoğrafçılığın ruhunu taşıyan bir teknikle karanlık bir odada ekmek mayası yetiştirerek görsel oluşturdu. Süreç şöyle işliyor:
-
Tasarlanan görseller, büyük bir şeffaf negatif olarak hazırlanıyor.
-
Bu negatifler, UV ışığı altında agar kaplı 30×40 cm’lik yüzeylere yerleştiriliyor.
-
UV ışığı, ekmek mayasının büyümesini engellediği için ışık almayan yerlerde maya büyüyor ve böylece görsel oluşuyor.
Görsellerin ortaya çıkması için 48-72 saat gerekiyor. İlginç olan şu: Posterler canlı, yani görüntü bir süre sonra kayboluyor. Bu da “anlık etki” ve “geçici farkındalık” mesajını güçlendiriyor.
Her Poster Farklı: Kontrol Edilemeyen Sanatın Ekolojik Metaforu
Her mikograf baskı, tek ve benzersiz çünkü maya her seferinde farklı şekilde tepki veriyor. Bu da posterlerin tıpkı doğa gibi kontrol edilemeyen, değişken yapısını temsil ediyor.
Tasarıma tam anlamıyla hükmedememe hali, insanın doğa üzerindeki sınırlı kontrolüne gönderme yapıyor. Bu sınırlı müdahale alanı, iklim krizine dair uyum, esneklik ve sorumluluk gibi konuları düşündürüyor.
Geçmiş, Bugün ve Olası Gelecek: Üç Aşamalı Zaman Manzaraları
İklim Günlükleri üç ayrı dönem için üç ayrı iklim değişikliği posteri sunuyor:
-
Geçmiş
David Caspar Friedrich’in 1810 tarihli “Deniz Kenarındaki Keşiş” tablosunun mikografisi. Sanayi Devrimi öncesi doğaya duyulan hayranlık ve korkunun bir temsili. -
Bugün
Konstantinos Tsakalidis’in 2021 Yunanistan orman yangınlarında çektiği dramatik bir fotoğrafın mikografisi. Günümüzün Antroposen felaketini temsil ediyor. -
Gelecek
Midjourney ile oluşturulmuş bir görselin mikografisi. Yıkılmış şehirler, moloz yığınları ve çürüyen altyapının hâkim olduğu bir dünya.-
Kullanılan metin (prompt): “İklim değişikliği. Çökmüş toplum.”
Bu poster, gezegenin sanayi öncesi seviyelere göre yalnızca 1,5°C daha sıcak olmasının bile medeniyeti nasıl sarsabileceğini sorguluyor.
-
Projenin Anlamı: İklim Krizi Posterlerinin Kendi Yaşam Döngüsü Var
Görsellerin zamanla yok olması, aslında iklim krizinin de geçici olmayan ama yavaş yavaş gelişen bir tehlike olduğuna dikkat çekiyor. Posterler, hem görsel hem kavramsal olarak canlı ve evrimsel.
Projenin yürütücüsü Devon Ward, “İklim Günlükleri, ilerleme adına doğayı nasıl tahrip ettiğimizi sorgulayan bir görsel hafıza arşivi” diyerek tasarımların altında yatan amacı özetliyor.
Sanat + Bilim + Ekoloji: Eğitici ve İlham Verici Bir Yöntem
Bu deneysel sanat projesi;
-
Grafik tasarım
-
Biyoteknoloji
-
Çevre bilinci
alanlarını bir araya getiriyor. Öğrencilerin bu üretim biçimi, çevreyle yeniden ilişki kurmanın yenilikçi yollarını da sorgulatıyor. Ekmek mayası sanatı, sanatın ve bilimin birleştiği nadir anlatımlardan biri hâline geliyor.
Geçici Görsel, Kalıcı Farkındalık
Bu yaratıcı poster serisi, yalnızca teknik olarak değil, verdiği mesajla da dikkat çekiyor: İklim değişikliği sanıldığı kadar uzakta değil ve doğayla kurduğumuz ilişki yeniden tanımlanmalı.
Ekmek mayasıyla yaratılan iklim değişikliği posterleri, her bakışta biraz daha büyüyor, gelişiyor ve sonunda yok oluyor. Tıpkı dünyanın verdiği uyarılar gibi.
