Yeniden kullanılabilir bardak dünyamız için sadece bir alternatif değil; aynı zamanda atık krizine karşı yapılabilir ve etkili bir çözüm sunuyor. Türkiye, OECD içinde en fazla kişi başına çöp üreten ülkeler arasında yer alıyor. Bu çöpün büyük bir kısmı, özellikle kahve dükkanları, festivaller ve doğa etkinlikleri gibi kamusal alanlarda kullanılan tek kullanımlık bardaklardan gelmekte. Plastik ve mukavva bardakların doğada çözünmesi onlarca yıl alırken, bu bardaklar her geçen gün yüz milyonlarca adette tüketilmeye devam ediyor.
Bu atık sorununa karşı iki ODTÜ’lü öğrenci, Refresh adını verdikleri dijital takipli yeniden kullanılabilir bardak sistemi ile dikkat çekiyor. İrem Nur Yüksel ve İsa Özdemir’den oluşan ekip, bardakların üzerindeki QR kodlar sayesinde her kullanımın izlenebileceği bir uygulama geliştirdi. Bu sayede işletmeler bardak stoklarını yönetebiliyor, kullanıcılar ödeme ve iade süreçlerini şeffaf şekilde izleyebiliyor. Hem çevreci alışkanlıkları teşvik eden bir Döngüsel Ekonomi Modeli oluşturuluyor hem de işletmeler atık maliyetlerinden tasarruf sağlıyor.
Sistemin esas amacı, “kullan-at” kültürünü yerle bir eden alternatifleri yaygınlaştırmak ve Türkiye genelinde atık oranını düşürmeyi sağlamak. Her bir yeniden kullanılabilir bardak, onlarca kez kullanıldığında yüzlerce tek kullanımlık bardağın yerini alıyor. Ayrıca QR kod sistemi sayesinde hijyen ve kullanım sayısı da takip altına alınıyor; böylece hem çevreye hem tüketici güvenine katkı sağlanmış oluyor.
Refresh, bu modelle festival alanlarında da büyük ilgi gördü. Zira binlerce katılımcı tek kullanımlık bardak kullanmak yerine sisteme dahil olabiliyor. Bu sayede büyük etkinliklerde oluşan atık miktarı minimize edilebiliyor.
Sonuç olarak, yeniden kullanılabilir bardak uygulaması; sürdürülebilir ekonomi, çevre bilinci ve kullanıcı alışkanlıklarını yeniden şekillendirme noktasında güçlü bir fikir. Bu model, Türkiye’de atık yönetimi açığını kapatmak isteyen diğer girişimler için örnek teşkil edebilir.
Yeniden Kullanılabilir Bardak Sistemi Nasıl Çalışıyor?
Refresh’in çözümü, standart tek kullanımlık bardaklar üzerinde çığır açıyor. QR kodlu bardaklar kafelerde kullanıma sunuluyor. Kullanıcılar, ön ödeme yaparak bardağı alıyor; iade ettiklerinde sistem otomatik olarak işlemi tamamlıyor. Bu sayede hem tüketici hem işletme tarafında sistematik geri dönüş sağlanıyor.
İşletmeler İçin Ekonomik ve Çevresel Faydalar
Bu sistem, atık bertaraf masraflarını düşürüyor. Tek kullanımlık bardakların fiyatında yapılan tasarruf, yıllık önemli ölçüde nakit kazancı olarak dönüyor. Ayrıca sürdürülebilirlik yaklaşımı markaların imajına katkı sağlarken, müşteri bağlılığını da artırıyor. NGO ve kurumlarla yapılan iş birlikleriyle modelin etkisi yaygınlaştırılıyor.
Sürdürülebilirlik ve Sıfır Atık Hedeflerinde Bir Adım
Türkiye’de atık yönetimi OECD ortalamasının altında. yeniden kullanılabilir bardak uygulaması tek başına atık miktarını azaltmakla kalmaz; aynı zamanda bu kültürü destekleyerek “sıfır atık hedeflerine” doğru ilerlemeyi de teşvik eder. Uluslararası örnekler ve başarı hikâyeleri, bu modelin etkisini güçlendiriyor.
Benzer içerikler için tıklayın.
