Kentsel yaşamın görmezden geldiğimiz yan ürünleri olan çöpler, Shoji Yamasaki’nin performansları sayesinde görünürlük kazanıyor. Rüzgârla savrulan plastikler, hafifçe kıpırdayan ambalajlar ve yol kenarına savrulmuş izmaritler, onun koreografisinde sessiz bir dil buluyor. “Littered Mvmnts” adlı video serisiyle Yamasaki, çöplerin dansını beden hareketlerine dönüştürerek sıradan olanı sıra dışı bir performansa taşıyor.
Ritmik uyum, görsel metaforlar ve çevresel farkındalıkla örülü bu sanat pratiği, sadece izleyenleri değil, çevresine karşı duyarlılık geliştirmek isteyen herkesi etkiliyor. İşte Shoji Yamasaki’nin çöp estetiğini sanata dönüştürürken izlediği beş yaratıcı yol.
Her Hareket Bir Atığa Yanıt
“Littered Mvmnts” serisinin temelinde, rastgele savrulan çöplerin doğaya bırakıldığı gibi bırakılmaması gerektiği düşüncesi var. Shoji Yamasaki, bu atıkları doğrudan toplamadan önce gözlemler, videoya çeker ve onların rüzgârla kurduğu ilişkiyi beden diliyle taklit eder. Bu taklitler doğrudan, otantik ve doğanın anlık ritmiyle senkronizedir. Her bir hareket, bir atığın çıkardığı sese ya da yaptığı kıpırtıya verilen bir yanıttır.
Performanslarında kullanılan hiçbir obje rastgele seçilmez. Kullanılan çöp, genellikle plastik torbalar, boş ambalajlar ya da metal parçalar gibi kent yaşamının gündelik birer parçasıdır. Yamasaki’nin bakışında bu çöpler, sadece atık değil; bir zamanlar birinin tüketim tercihinin sonucudur ve bir hikâyeyi barındırır.
Shoji Yamasaki: Görmezden Gelineni Görünür Kılmak
Sanatçının ana amacı, görmezden gelinen atıkları yeniden merkeze koymak. Shoji Yamasaki’ye göre, “çöp evrenseldir”. Herkes çöp üretir, herkes çöplerle yaşar. Bu yüzden çöp, kültürel ve dilsel farklılıkların ötesinde birleştirici bir sembole dönüşebilir. Onun çalışmaları bu evrensel dili, evrensel bir hareket diliyle buluşturuyor.
Yamasaki, performans kıyafetlerini sadece kendi dolabından seçiyor. Bu, projeye yeni bir atık eklememek adına etik bir tercih. Aynı zamanda performansın doğallığını ve kişisel boyutunu da artırıyor. Her bir kıyafet, çöpün rengine veya dokusuna görsel olarak benzemekle kalmıyor; sanatçının kendi geçmişine ve bedenine ait bir katman da taşıyor.
Dijital Platformlarda Sessiz Ama Etkili Bir İfade
Yamasaki’nin “Littered Mvmnts” serisi özellikle TikTok ve Instagram üzerinden geniş bir izleyici kitlesine ulaştı. Bu kısa videolar, 15 saniye gibi kısa sürelerde bile güçlü bir duygusal etki yaratabiliyor. Bölünmüş ekran tekniğiyle hazırlanan videolarda bir yanda hareket eden çöp, diğer yanda ise onu taklit eden sanatçı yer alıyor.
Bu videoların prodüksiyonu ise beklenenden daha zahmetli. Uygun çöpü bulmak, çekmek, rüzgârı beklemek, ardından aynı hareketleri taklit ederek tekrar çekmek ve en sonunda tüm bu görüntüleri düzenlemek saatler alıyor. Ancak sanatçının disiplinli yaklaşımı sayesinde her bir video, küçük birer çevresel farkındalık seansı gibi işliyor.
Çöplerin Hikâyelerine Sahne Açmak
Yamasaki, çöplerin de bir geçmişi olduğuna inanıyor. Her bir plastik parça, zamanında bir alışverişin parçasıydı. Her bir kırık oyuncak, bir çocuğun hayatına dokundu. Onun koreografisi bu geçmişi canlandırmaya çalışıyor. Çöpün rüzgârla girdiği etkileşimi, adeta geçmişten gelen bir yankı gibi performansına taşıyor.
Sanatçının serisi, sadece koreografi değil aynı zamanda görsel bir arşiv niteliği de taşıyor. Farklı şehirlerde, farklı hava koşullarında ve farklı çöplerle yapılan çekimler sayesinde, küresel çöp sorununun yerel izdüşümleri izleyiciye sunuluyor.
“Littered Mvmnts” İle Atığın Sanatsal Dönüşümü
“Littered Mvmnts”, estetik olarak sade ama kavramsal olarak zengin bir iş. Sıfır atık politikasıyla uyumlu yaklaşımı, çevresel duyarlılığı sanatsal dile taşıması ve sosyal medyada geniş kitlelere ulaşmasıyla dikkat çekiyor. Shoji Yamasaki, sadece bir sanatçı değil; aynı zamanda sessizce mesaj veren bir aktivist.
Bu performans serisi, günümüz sanatının ne kadar çok yönlü olabileceğini de gösteriyor. Sokakta yürürken gözden kaçırdığımız çöplerin, bir koreografi aracılığıyla sahneye çıkışı; estetik, çevre bilinci ve bireysel sorumluluk gibi pek çok katmanı aynı anda harekete geçiriyor.
Dönüştürücü Bir Sessizlik
Shoji Yamasaki’nin çöplerle kurduğu bu fiziksel ve duygusal ilişki, izleyicide yeni bir bakış açısı oluşturuyor. Her ne kadar performanslar sessiz olsa da, verdikleri mesaj son derece güçlü: Göz ardı edilen her şeyin bir anlatısı vardır. Bu anlatıyı görmek için sadece dikkatli bakmak değil, ona kulak vermek ve hatta onunla dans etmek gerekir.
Yamasaki’nin sanatı, atığın da bir belleği olduğunu hatırlatıyor. Bu sessiz bellek, onun beden hareketlerinde dile geliyor; izleyiciyle fiziksel bir empati kurarak çöpe atılanın aslında tam olarak ne olduğunu sorgulatıyor. Ve belki de en önemlisi, çöpün sadece bir atık değil, birer tanıklık ve hafıza nesnesi olduğunu fark ettiriyor.
Benzer içerikler için tıklayın.
