Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, tek kullanımlık plastikler konusundaki kararlılığını ortaya koyan kapsamlı bir yol haritası açıkladı. Bakan Murat Kurum, Sıfır Atık ve döngüsel ekonomi vizyonu çerçevesinde hazırlanan “Tek Kullanımlık Plastikler, Deniz Çöpleri ve Mikroplastikler Yol Haritası” ile hem üretici hem tüketiciye sürdürülebilir çözümler sunmayı hedeflediklerini duyurdu.
Bakan Kurum sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Sıfır Atık vizyonumuzla tarihi bir adım atıyoruz. Tek kullanımlık plastiklerde kısıtlamaya gidiyor, denizlere ve ekosisteme sahip çıkıyoruz. Sektörü döngüsel ekonomiye yönlendirip ‘tek’ değil sürdürülebilir üretim diyoruz. Depozito Sistemi gibi uygulamalarla destekleyeceğimiz yol haritamız hayırlı olsun” ifadelerini kullandı.
Uluslararası platformlarda da büyük takdir toplayan yol haritası, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından düzenlenen Hükümetlerarası Müzakere Komitesi toplantısında açıklandı. Yol haritası, yeni İklim Kanunu, Döngüsel Ekonomi Eylem Planı ve Sıfır Atık vizyonu ile uyumlu olarak hazırlandı ve 22 kamu kurumunu kapsayan 44 eylemi içeriyor.
Kısa Vadeli Plan (2025-2027): Tek Kullanımlık Plastiklerde Hedefler
Kısa vadeli plan, 2025-2027 dönemini kapsıyor ve “Ulusal Plastik Stratejisi ve Eylem Planı”nı içeriyor. Bu süreçte tek kullanımlık plastiklere yönelik mevzuat düzenlemeleri yapılacak, bazı ürünler kısıtlanacak veya yasaklanacak. Gıda ambalajları ve içecek kapları için tüketimin azaltılması hedefleniyor.
Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (GÜS) ile üreticilerin sorumlulukları artırılırken, geri dönüştürülmüş ham maddelerden üretilen özel tasarım kap ve şişeler teşvik edilecek. Turizm ve catering sektörlerinde yeniden kullanılabilir ve doldurulabilir alternatifler yaygınlaştırılacak. Ayrıca kamuoyunu bilinçlendirecek kampanyalar düzenlenerek, sürdürülebilir üretim modelleri desteklenecek.
Orta Vadeli Plan (2028-2032): AB Standartlarına Uyum ve Mikroplastik Azaltımı
2028-2032 dönemini kapsayan orta vadeli plan, AB standartlarına uyumlu düzenlemeler içeriyor. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği revize edilecek, PET şişelerin ayrı toplanma oranı önce %77’ye, ardından %90’a çıkarılacak.
Bazı ürünlerde etiketleme zorunluluğu getirilecek, mikroplastik kaynakları haritalanacak ve izlenecek. Mikroplastik kirliliğini azaltmak için kara ve deniz kökenli salınımlar belirlenecek, sıcak noktalar haritalandırılacak ve teknik kapasite geliştirilecek. Bu sayede ekosisteme mikroplastik girişinin önüne geçilmesi hedefleniyor.
Uzun Vadeli Plan (2033 ve Sonrası): Yeşil Alternatifler ve AR-GE Destekleri
2033 ve sonrası için belirlenen uzun vadeli plan, yeşil alternatiflerin yaygınlaştırılmasına odaklanıyor. Döngüsel iş modelleri desteklenecek, biyobozunurluk ve kompostlanabilirlik testleri uluslararası standartlara uyarlanacak. Alternatif malzemeler için AR-GE ve ÜR-GE destekleri sağlanacak.
Yeşil Kamu Alım Stratejileri’ne mikroplastik kısıtlamaları eklenecek, mikroboncuk içeren bazı kozmetik ürünler yasaklanacak. Mikroplastiklerin su kirliliği izleme parametrelerine dahil edilmesi ve arıtma tesislerinde takibi için yasal altyapı oluşturulacak.
Bu kapsamlı yol haritası, tek kullanımlık plastiklerin kullanımını azaltmayı ve çevre dostu üretim modellerini yaygınlaştırmayı hedefliyor. Kısa, orta ve uzun vadeli adımlar, hem üreticileri hem tüketicileri kapsayan bütüncül bir strateji sunuyor. Böylece denizler ve ekosistem korunurken, döngüsel ekonomi ve sürdürülebilir üretim modelleri Türkiye genelinde yaygınlaştırılacak.
Benzer içerikler için tıklayın.
