Kedilerin koku hafızası, sanılandan çok daha gelişmiş olabilir. Tokyo Tarım Üniversitesi’nde yapılan yeni bir araştırma, evcil kedilerin tanıdıkları insanları yalnızca kokularından ayırt edebildiklerini ortaya koyuyor. 30 ev kedisiyle gerçekleştirilen deney, hem kedi davranışlarını hem de onların çevreyle kurduğu ilişkileri anlamak açısından çarpıcı sonuçlar sunuyor.
Yayımlanan bulgulara göre, kediler tanıdık kokularla yabancı kokular arasında net bir ayrım yapabiliyor ve özellikle yabancı kokulara daha uzun süre ilgi gösteriyor. Burun deliklerinin kullanım biçimi, kişilik özelliklerine göre farklı koklama davranışları ve kokudan sonra gelen sürtünme hareketleri, kedilerin yalnızca görme ya da işitmeye değil, aynı zamanda güçlü bir koku hafızasına da sahip olduğunu gösteriyor.
Yabancı Kokulara Daha Uzun İlgi Gösteriyorlar
Çalışmada, kedilere plastik tüpler içinde sunulan pamuklu çubuklarla kokular tanıtıldı. Bu çubuklar, ya kedinin sahibi ya da tamamen yabancı birinin koltuk altı, kulak arkası ve ayak parmak aralarından alınmış kokuları içeriyordu.
Sonuçlar oldukça netti… Kediler, sahibi ya da boş tüpler yerine, yabancı birinin kokusuna daha fazla ilgi gösterdi. Yani daha uzun süre kokladılar.
Bu, aslında insanlara benzer bir keşfetme davranışı. Tanıdık olan artık dikkat çekmez; bilinmeyen ise merak uyandırır. Ancak burada kritik nokta şu: Kediler kokuları farklı sürelerle kokluyorsa, tanıdık ile yabancıyı ayırt edebiliyor olmalılar.
Bu da kedilerin koku hafızasının düşündüğümüzden daha gelişmiş olduğunu ortaya koyuyor.
Burun Deliklerinin Rolü: Sağla Keşfet, Solla Hatırla
Araştırmacılar bir başka şaşırtıcı gözleme daha ulaştı: Kediler yeni bir kokuyla karşılaştıklarında önce sağ burun deliklerini, alıştıklarında ise sol burun deliklerini kullanma eğilimindeydi.
Bu, beynin iki yarım küresi arasındaki görev dağılımını destekleyen teorilerle örtüşüyor. Sağ burun deliğinden alınan kokular beynin sol yarım küresine, sol burun deliğinden gelenler ise sağ yarım küreye iletiliyor. Sağ yarım küre daha çok yeni, duygusal ve tehdit içeren durumlara karşı aktif olurken; sol yarım küre öğrenilmiş ve tanıdık bilgilerle ilgileniyor.
Bu durum daha önce köpeklerde, kuşlarda ve balıklarda da gözlenmişti. Şimdi, kedilerde de benzer bir sistem olduğu düşünülüyor. Yani koklama biçimleri bile duygusal durumları ve hafızayla ilişkili olabilir.
Kedilerin Kişilikleri Koklama Davranışlarını Etkiliyor
Çalışmada yalnızca kokular değil, kedilerin kişilikleri de incelendi. Sahiplerine doldurtulan çevrimiçi anketlerle kedilerin mizacı hakkında bilgi toplandı.
Ve ortaya çıkan sonuçlar şunlardı:
-
Nevrotik (kaygılı, hassas) erkek kediler, her kokuyu tekrar tekrar ve yoğun biçimde koklama eğilimindeydi.
-
Uysal (uyumlu) erkek kediler ise daha kısa ve sakin bir koklama süreci gösterdi.
-
Dişi kedilerde ise kişilik özellikleri ile koklama davranışı arasında anlamlı bir bağlantı gözlenmedi.
Bu da kedilerin kokuya verdiği tepkilerin sadece fiziksel değil, psikolojik faktörlerden de etkilendiğini ortaya koyuyor.
Peki, Kokuyla Sahibini Tanıyorlar mı?
Araştırmacılar, elde ettikleri veriler ışığında kedilerin tanıdık ve yabancı insanları kokularına göre ayırt edebildiğini belirtiyor. Ancak yalnızca kokuya dayanarak belirli bir kişiyi tanıyıp tanıyamadıkları henüz net değil.
İlginç bir detay daha var: Kediler kokladıktan sonra o kişiye sürtünme davranışı gösteriyorsa, bu kokuyu tanıma ve işaretleme davranışıyla bağlantılı olabilir. Yani bir kedinin birine sürtünmesi, onu koku yoluyla işaretlediği ve benimsediği anlamına gelebilir.
Bu tür sürtünme hareketleri kedilerde feromon bırakma davranışı olarak bilinir. Yani kokuyu tanıma, sürtünmeyle o kokunun üzerine kendi izini bırakma davranışıyla tamamlanıyor olabilir.
Kediler Sizi Burnunuzdan Tanıyabilir
Bu araştırma, kedilerin yalnızca çevreyi değil, insanları da koku yoluyla algılayabildiğini gösteriyor. Her ne kadar görsel ya da işitsel ipuçları kadar net olmasa da, koku hafızası kediler için oldukça güçlü bir tanıma aracı olabilir.
Ayrıca, burun deliklerini farklı amaçlarla kullanmaları, kişilik özelliklerinin davranışlara etkisi ve işaretleme içgüdüsü, kedilerin zannettiğimizden çok daha karmaşık sosyal becerilere sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Kısacası, evinizdeki minik dostunuz sizi sadece sesinizden ya da görüntünüzden değil, kokunuzdan da tanıyor olabilir. Üstelik ilk karşılaşmada sağ burun deliğiyle sizi keşfedip, ilerleyen günlerde sol burun deliğiyle hafızasında tutuyor.
Kedilerin koku hafızası, sadece çevrelerini değil, insanları da algılamada önemli bir araç olarak öne çıkıyor. Bu çalışma, kedilerin sosyal zekâsının ve duygusal algılarının tahmin edilenden daha gelişmiş olabileceğini gösteriyor. Tanıdık kokulara verdikleri farklı tepkiler, onları yalnızca sevimli dostlar değil, aynı zamanda karmaşık ve derin duyu sistemlerine sahip canlılar haline getiriyor. Gelecekte yapılacak yeni araştırmalar, kedilerin insanlarla kurduğu bu sessiz ama anlamlı bağın daha da derinleşmesini sağlayabilir.
Benzer içerikler için buraya tıklayın.
