Türkiye çocuk yetiştirme kültürü, toplumun köklü alışkanlıklarını, aile içi rolleri ve değer aktarımını belirleyen güçlü bir mirası içinde barındırıyor. Bu miras yalnızca ebeveynlerin çocuklarına nasıl yaklaşacağını değil, aynı zamanda markaların tüketiciyle nasıl iletişim kuracağını, hangi duyguları tetikleyeceğini ve hangi değerleri sahiplenmesi gerektiğini de şekillendiriyor.
Disiplin, itaat ve dindarlık gibi geleneksel niteliklerin öne çıktığı; bağımsızlık, hayal gücü ve yaratıcılık gibi modern değerlerin ise daha sınırlı destek bulduğu bu kültürel yapı, markaların Türkiye pazarında neden belirli söylemleri tercih ettiğini anlamayı kolaylaştırıyor.
Bunun temelini anlamak için World Values Survey (WVS-7)’in 2017–2022 yılları arasında 92 ülkede yürüttüğü kapsamlı araştırma kritik bir kaynak sunuyor. Türkiye verileri, ebeveynlerin çocuklarda hangi nitelikleri önemsediğini ve bu tercihlerin dünya ortalamasına göre nasıl farklılaştığını ortaya koyuyor. Araştırma, Türkiye’de çocuk yetiştirme anlayışının hâlâ büyük ölçüde geleneksel kodlar üzerine kurulu olduğunu ve markaların bu kültürel kodları anlamasının pazarlama açısından neden kritik olduğunu açıklıyor.
Türkiye Çocuk Yetiştirme Kültürünü Şekillendiren Değerler ve Araştırma Bulguları
WVS-7 verilerine göre Türkiye’de çocuk yetiştirme kültürü, disiplin, uyum ve dindarlık ekseninde şekilleniyor. Özellikle çocuklarda dindarlık, dünya ortalamasının 13 puan üzerinde yer alırken; bağımsızlık ise dünya ortalamasının 16 puan gerisinde kalıyor. Bu bulgu, Türkiye’de hâkim ebeveynlik anlayışının geleneksel normlara bağlı kaldığını gösteriyor.
Markalar için bu, tüketici davranışlarını okurken ve pazarlama mesajlarını tasarlarken kültürel kodları dikkate almanın önemini ortaya koyuyor. Reklam dilinde aile, saygı ve itaat temalarını öne çıkarmak, hedef kitle ile duygusal bağ kurmayı kolaylaştırıyor.
Araştırma ayrıca Türkiye’de çocuk yetiştirme değerlerinin cinsiyet temelinde çok değişmediğini ortaya koyuyor. Kadın ve erkek ebeveynlerin öncelikleri büyük ölçüde örtüşüyor; yalnızca bazı konularda küçük farklar gözlemleniyor.
Buna karşılık eğitim düzeyi, çocuklarda önemsenen değerler üzerinde en belirleyici faktör olarak öne çıkıyor. Düşük eğitim seviyesine sahip ebeveynler “terbiye”, “dindarlık” ve “itaat” gibi geleneksel değerlere daha fazla önem verirken; eğitim seviyesi yükseldikçe “yaratıcılık”, “hayal gücü” ve bireysel özgürlük gibi modern nitelikler ön plana çıkıyor. Bu bulgu, markaların segmentasyon ve hedef kitle analizinde eğitim düzeyini kritik bir değişken olarak ele almasının nedenini açıklıyor.
Genç Kuşaklar ve Değer Dönüşümü
Araştırma, yaş grubuna göre değer tercihlerinde farklılıklar olduğunu da ortaya koyuyor. 30 yaş altı ebeveynler, “terbiye”, “dindarlık” ve “tutumluluk” gibi geleneksel değerleri daha az önemserken; “bencil olmamak”, empati ve yaratıcılık gibi nitelikleri önceliklendiriyor. Bu da genç kuşaklara hitap eden markaların, özgürlükçü, yenilikçi ve yaratıcı mesajlar kullanmasının daha etkili olacağını gösteriyor.
Türkiye çocuk yetiştirme kültürü ve World Values Survey verileri, markalar için kültürel kodları okumak adına eşsiz bir rehber niteliğinde. Geleneksel değerlerin hâlâ güçlü olduğu bu yapıda, güven, saygı ve aidiyet temalarını işleyen markalar geniş kitlelere ulaşabiliyor. Öte yandan genç ve eğitim düzeyi yüksek segmentlere hitap eden modern markalar, yaratıcılığı ve bireyselliği öne çıkararak farklılaşabiliyor.
Araştırma bulguları, pazarlama stratejilerinin hem toplumsal gerçeklerle hem de tüketici beklentileriyle uyumlu olmasının ne kadar kritik olduğunu net biçimde gösteriyor.
Benzer araştırmalara ulaşmak için buraya tıklayabilirsiniz.
